Müzik tarihimizin unutulmaz şarkılarının içinde yer aldığı, en az müzikler kadar hafızalarımızda yer etmiş en güzel yerli albüm kapaklarını derledik.
Sanatçıların kendileri için olduğu kadar tüm dinleyiciler ve müzik tarihi için de oldukça önemli bir yer tutuyor albüm kapakları. En sevdiğimiz melodilerin bir arada toplandığı, dönüp dönüp dinlediğimiz o unutulmaz albümlerin kapakları da ortak hafızamızda bir yerde asılı kalıyor. Biz de müzik tarihimizdeki en güzel yerli albüm kapaklarını hatırlamaya ve bir araya toplamaya çalıştık.
Popüler müzik tarihimize baktığımızda çok yüksek bir oranda albümün sahibi sanatçının boydan ya da portre çekilmiş bir fotoğrafının yer aldığı albüm kapaklarını görmekteyiz. Bunların bir kısmı albümün temasına uygun özel bir poz içerirken bazılarıysa sadece fotoğraf üstüne albümün ve sanatçının adlarının yazdığı basit ve doğrudan iletişim kuran kapak tasarımları. Bu tarz kapak tercihinin kullanım oranı o kadar yüksek ki bu standartların dışına çıkan albüm kapağı tasarımlarının ilgi çekmemesi imkansız.
Kimi özel illüstratif tasarımlarla, kimisiyse fotoğraf üzerinden yaratılmış tasarımlarla benzerlerinden kolayca ayırt edebilen albüm kapaklarını öne çıkarmak gerekebiliyor. Örneğin Sezen Aksu’nun bugüne kadar yayınladığı 26 albüm arasında (özellikle yüzünü kadrajlayan) fotoğrafının kullanılmadığı albüm sayısı yalnızca iki. Bu tercih, raflarda duran albümün doğrudan dinleyiciye neyi sunacağını gösteren alengirsiz bir ticari politikaya dayanıyor tabii ki. Aksu’nun yüzünün mozaik taş sanatıyla yer aldığı “Işık Doğudan Yükselir” ve yağlı boya tarzında sanatçının çocukluk halinin resmedildiği “Deli Kızın Türküsü” albümlerinin tasarımları bu duruma istisna yaratan özel kapaklar.
Benzer şekilde bir Betül Atlı tasarımı olan Erkin Koray’ın “Tamam Artık” albümünün kapağı da sanatçının suretini illüstrasyonla buluşturarak oldukça şık bir şekilde sunuyordu. İsmini geçirmişken yine müzik tarihimizdeki en önemli albüm kapağı tasarımcılarından biri olan illüstratör Atlı’nın Hümeyra’nın “Ölüm & Olmasa” 45’liği için çizdiği muhteşem kapak tasarımını da anmamız gerek. Yüzlerinin albüm kapağının orta yerine çerçevelendiği standart tasarımdan kaçan ancak yine de sanatçıların fotoğrafından oluşan istisnai kapaklar da yok değil. Mesela Fikret Kızılok’un klasik albümü “Zaman Zaman”ın albüm kapağı tüm müzik tarihimizde benzerine rastlamanın zor olduğu bir kompozisyon fotoğraf çalışması içeriyor. Veyahut Nazan Öncel’in kapak fotoğrafı tasarımı Cem Göçmen’e ait efsane albümü “Sokak Kızı” sanatçının suratını kasıtlı şekilde kadraj dışında bırakarak farklı bir şıklık yakalıyordu. Hatta Cem Adrian‘ın çıktığı dönem kapağıyla olay yaratan albümü “Kayıp Çocuk Masalları” için fotoğraf sanatçısı Boğaç Dalkıran‘ın imzasını taşıyan tasarım da bu kullanım için en iyi örneklerden birisi.
Bir de tabii her ne kadar popüler müzik tarihimizde çok örneklerini göremesek de sanatçıların yüzlerinin ya da herhangi bir şekilde kendilerinin yer almadıkları fotografik ya da illüstratif albüm kapağı tasarımları da mevcut. Bu albüm kapaklarının en güzel örneklerinden birisi Nekropsi’nin “Sayı 2: 10 Yılda Bir Çıkar” albümlerinin fotoğraf tasarımı. Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nün inşaatı sırasında, grubun davulcusu Cevdet Erek’in annesi Aysel Erek tarafından çekilmiş bu fotoğraf belki de en güzel yerli albüm kapaklarımızdan biri olabilir. Redd’in, tasarımı Adnan Elmasoğlu’na ait “21” albüm kapağı ya da Bülent Ortaçgil’in klasik albümü “Benimle Oynar Mısın”ın Sona Sıraypan ve Nükhet Ruacan imzalı kapak tasarımı da en güzel yerli albüm kapaklarımızından bazıları.
Mabel Matiz’in 2011 tarihli kendi adını taşıyan ilk albümünün kapağı da en özgün ve güzel örneklerden biriydi. Sanatçının kendi sosyal medya hesabı üzerinden anlattıklarından bildiğimiz kadarıyla Fatih Özülker’in imzasını taşıyan pastel bir Matiz portresini içeriyor. Sanatçının kendisinin yer almadığı albüm kapağı tasarımlarından en erken ve ikonik örneklerden birisiyse kesinlikle Ajda Pekkan’ın “Fecri Ebcioğlu Sunar: Ajda Pekkan” albümü. 1969 tarihli albümde kullanılan görselin tam olarak kaynağı ve fotoğrafçısı bilinmese de aynı fotoğraf çekiminden başka bir karenin Peter Covent’in “Happening in Music” adlı albümünde yine künye belirtilmeden kullanıldığını biliyoruz.
Tabii ki kişisel favorileri de konuya dahil ettiğimizde gittikçe uzayabilecek bir liste söz konusu olan. Siz de unutamadığız albüm kapağı tasarımlarını bu yazı vesilesiyle düşünüp hikayelerini araştırabilirsiniz. Ne de olsa arşiv konusunda çok sağlam bir geçmişe sahip olmadığımızı düşünürsek böyle özel albüm kapaklarının tasarımcılarının isimlerini bir şekilde kenara not düşmenin önemini hatırlamış olalım.