Arabayla uzun yolculukları sever misiniz? Benimki de soru! Tabii seversiniz. Hele bir de arkada yolun zevkini katlayan şarkılar çalıyorsa değmeyin keyfinize…
Batıkan BAKSI / [email protected]
Hiç olmadık zamanlarda ve yerlerde müzik dinlerken, genelde aklıma o şarkıların üretim süreçleri ve esin kaynakları takılır. Bu, yerine göre iyi bir şey olsa da bazen şarkıların akışını kaçırmama da sebep olan bir durum. Yine de bu merak beni farklı yerlerde dolaştırdığı için kendisiyle iyi anlaşıyoruz. Müziğin derinliklerine inmek bu yüzden beni çok heyecanlandırıyor. İşte bu haftaki yazımın kaynağı da bu derinliklerden geliyor.
Geçtiğimiz gün yine şehir içinde bir araba yolculuğu sırasında müzik dinlerken aklıma biraz sonra okuyacağınız bu konu takıldı. Türkiye’nin müzikli tarihi, aklınıza gelebilecek her konuyla alakalı çok zengin bir şarkı arşivine sahip. Ben de bunu değerlendirmeyi seçerek, içinden araba geçen şarkılara bir göz atmak istedim. Bu göz atma sırasında da karşıma gerek beni güldüren, gerekse de düşündüren; dinlerken bazılarına kendiliğinden eşlik ettiren şarkılar çıktı. Ne tarz müzik dinlediğiniz hiç önemli değil zira listemizde birçok farklı türden şarkı var. Hem de çok eski yıllardan içinde bulunduğumuz milenyuma kadar. Hepinizin de bildiği ancak bu listeye sokmayı uygun bulmadığım şarkılar da vardı tabii. Ancak zaten dediğim gibi “araba” dediğim an kulağınızda kesin çalmaya başlamıştır, o yüzden hiç değinmiyorum. Ayrıca dünya geneline bakacak olsak bu liste uzar giderdi, ondan dolayı rotamızı sadece ülke sınırları içine çeviriyorum.
Yol hazırlıklarınızı yaptıysanız, biraz da müzik dinlemeye hazırsanız; emniyet kemerlerinizi bağlayın, hızlı bir yolculuğa çıkıyoruz! (Şarkıları kronolojik bir düzende sıralamadım, şimdiden not düşeyim.)
“Bastı mı gaza, gider mi gider!”
Mustafa Sandal – Araba (1996)
Yazının başlığını gördüğünde Mustafa Sandal’ın Araba şarkısının nakaratını söylemeye başlayanlar el kaldırsın! Türkiye’de araba ve müzik kelimeleri bir araya geldiğinde aklına ilk bu şarkı gelmeyecek insan tanımıyorum. Mustafa Sandal’ın 1996 çıkışlı Gölgede Aynı adlı ikinci albümünün açılış şarkısı olan “Araba” çıktığı dönemde büyük sükse yaratmış, çiçeği burnunda şarkıcı Mustafa Sandal’ın fanatizm derecesinde hayranlarının oluşmasına sebep olmuştu. Şahin Özer etiketiyle piyasaya çıkan albümün dillere pelesenk olan şarkısı Araba, klibiyle de dönemin pop müziğine yön veren işlerden. Sandal’ın tarzına damga vuran dans figürleri, Ferrari’ye karşı kürek çekerek denizleri aştığı kanosu ve dönemin Türkiye’sini gözler önüne koyan klip görselleriyle “Araba”, benim de küçükken bayılarak dinlediğim şarkılardandı. Ayrıca parça, son zamanlarda çok bilindik bir ses tarafından yeniden seslendirildi. Cem Yılmaz’ın 2018’de seyircisiyle buluşturduğu “Arif v 216” filminin soundtrack’inde İskender Paydaş tarafından 60’lar sounduna göre tekrar düzenlenmiş haliyle karşımıza çıkan şarkı, hiçbir zaman eskimeyecek çalışmalardan biri.
“Trafik çok düzenli, burası Almanya!”
Erci-E – Bin Arabama (1997)
Listemiz 90’lar Türkiye’sinden bir şarkıyla devam ediyor. Çoğumuzun kendisini Cartel’den tanıdığı Erci-E (Ercüment Ergün)’nin 1997 yılında Almanya’da çıkardığı Sohbet albümünde yer alan en sıkı şarkılardan olan “Bin Arabama” çok tanıdık bir sample ile bizi karşılıyor. Ferdi Tayfur’un 1982 yılında Ben de Özledim albümünde yer alan “Hasret Sancısı” şarkısının ana temasıyla hazırlanan “Bin Arabama”, 2004 yılında yeniden düzenlenerek rap müzik dinleyicileriyle tekrar buluştu. Üstelik şarkıya bir de arabada geçen bir klip de çekilmişti. Yeni düzenlemesini dönemin popüler müzik kanalı Dream TV’nin T-Rap programında ilk duyduğum ve klibini izlediğim zamanı hatırlıyorum. Aksanlı bir Türkçe ile gayet ritmik bir şarkı söyleyen Erci-E, “Almanya Kökenli Türkçe Rap” deyince aklıma gelen ilk isimlerden.
“Bir ağlatır, bir güldürür yollar…”
Nazan Öncel – Otomobil (2003)
Bu sefer de 2000’ler Türkçe Pop’una bir göz kırpıyoruz. Pop müziğin sevilen ismi Nazan Öncel’in 2003 yılında çıkardığı ve içinde birbirinden özel hitlerin yer aldığı Yan Yana Fotoğraf Çektirelim albümünün 11. şarkısı olan “Otomobil” bana hep bir yaz günü düşülen yolları hatırlatıyor. Hani bolca fotoğrafların çekildiği, tam da şarkıda geçen “ayran içelim, çöp şiş yiyelim” sözü gibi keyifle bir şeylerin atıştırıldığı uzun yolları tek şarkıyla tanımla deseniz, bu şarkıyı açar neşeyle yola devam ederdim. Listede 3. sıradan kendine yer bulan şarkımızın üzerinden yıllar da geçse, yol hikayelerimize eşlik etmeyi sürdüreceğine eminim.
Moğollar
Tanrıların Arabaları (1974)
Bu parçanın sözünü yazmadım çünkü sıradaki şarkı 1974’ten harika bir enstrümantal çalışma! Moğollar’ın 1974 yılında Cem Karaca ile yollarını ayırdıktan sonra çıkardıkları 45’lik plağın A yüzünde dinlediğimiz “Tanrıların Arabaları”, grubun diskografisinde ayrı bir yeri hak ediyor. Ali Kocatepe’nin prodüktörlüğünü üstlendiği şarkı, uzay alemine göz kırpan albüm kapağı ve grup üyelerinin benzersiz çalımıyla her birinin harikalar yarattığı bir parça. Ana kadrodan Cahit Berkay ve Engin Yörükoğlu’nun bulunduğu Moğollar’ın bu çalışması, 1975 yılında Fransa’da çıkan Hittit Sun albümünde yer alan “Sun Flower” şarkısının tema müziğini de barındırmasından dolayı biraz hibrit bir çalışma olarak da sayılabilir.
“Ben talihin peşindeyim, talih benden kaçar gider…”
Timur Selçuk – Otomobil Uçar Gider (2003)
Ben müziklerin arasında yola koyulmuşken, listenin yarısına gelmişiz bile! Şimdiki şarkımız, acaba kimin adını versem diye beni oldukça ikilemde bırakan şarkılardan biri. Sözleri Vecdi Gönül tarafından yazılan, bestesi de Münir Nurettin Selçuk tarafından yapılan “Otomobil Uçar Gider” yıllar boyunca birçok farklı isim tarafından farklı tarzlarda seslendirilmişti. Nesrin Sipahi, Emel Sayın, Safiye Ayla gibi isimlerin yanı sıra genç yaşta kaybettiğimiz rock müzisyeni Barış Akarsu’nun da seslendirdiği şarkıyı 2003 yılındaki Timur Selçuk yorumuyla paylaşmayı daha uygun buldum. Dinlerken keyiflendiren, eşlik ederken güldüren bu şarkı listemizin 5. şarkısı olmaya aday!
“Sen gaz oldun, ben sofistike!”
Ceza & Ayben – Araba (2004)
Size “Türkiye’nin en iyi rap albümlerini sıralayın” desem ilk 3’te Rapstar albümü olur değil mi? Rap, çok fazla dinlemediğim bir tarz olsa da benim için Türkiye’nin rap yolculuğundaki en sert ve iyi albümlerinden biri kesinlikle Ceza’nın 2004 yılında çıkardığı Rapstar albümüdür. Gerek şarkılarında geçen sert sözler, özgür beat ve sample’larla birlikte Türkiye’nin en çok ses getiren düetlerinden biri olan “Neyim Var ki” şarkısının da içinde yer aldığı o epik albüm. Listemize konu olan şarkı ise Ceza’nın kendisi gibi rap müzik sanatçısı olan kız kardeşi Ayben ile yaptığı bir diğer düet: “Araba”. Dinamik bir beat ile başlayan şarkı, Ayben’in sözleriyle devam ederken hiç gaz kesmeyen bir araba gibi yolunda ilerliyor. Peşinden mikrofonu alan Ceza’nın da sözleriyle savaş karşıtı mesajlarla gözü doymayan insanlığa bir uyarıya dönüşen şarkı Türkiye’de yapılmış en sağlam işlerden.
Mazhar Alanson
Arabada Rock’n Roll (1998)
Sizce rock’n roll öldü mü? Bence HAYIR! Az önceki rap beat’lerinden birazcık uzaklaşıyor, biraz da rock’n roll diyoruz. Çünkü sırada 90’lar Türkiye’sinden kült olmuş bir filmin tema müziklerinden biri var. Başrollerini Mazhar Alanson ve Cem Yılmaz’ın üstlendiği, neredeyse her repliğiyle akıllara kazınmış “Her Şey Çok Güzel Olacak”ın Mazhar Alanson tarafından hazırlanan müzikleri arasında yer alan “Arabada Rock’n Roll” üstü açık bir arabada bağıra çağıra gidiyormuşsunuz hissini iliklerinize kadar yaşatıyor. 70’lerin rock’n roll’una göz kırpan, bluesy tavrıyla dinleyeni harekete geçiren enstrümantal parça, listemizin 7. sırasından bize sesleniyor.
“Arabacı, arabacı; bırak elindeki kırbacı…”
Aliki Vuyuklaki – Arabacı (1963)
Bir anda 30 yıl kadar geriye ışınlanmayı mümkün kılan yazıma devam ediyorum. Biraz Ege esintilerine hazırsak 1963 yılında Türkiye-Yunanistan ortak yapımı bir filmin tema müziğine kulak kabartalım diyorum. Ünlü Yunan şarkıcı ve oyuncu Aliki Vuyuklaki’nin Orhan Günşiray ile başrolü paylaştığı Sıralardaki Heyecanlar filminde söylediği Arabacı şarkısı, çalınmaya başladığında çoğu kişinin eşlik ettiği şarkılardan biri. Zeki Müren ve Manos Hacidakis’in ortak çalışması olan bu parça, söz konusu filmde de bir fayton sahnesinde geçmekte ve birbirini çok seven iki aşığın mutlu anlarına eşlik etmekteydi.
“Yine bi’ karar verdim, duymak istemezsin…”
Seden Gürel – Bayandan Satılık Araba (2004)
Listemiz sona doğru hızla ilerlerken, “2000’ler Türkçe Pop’u bu kadar mıydı?” dediğinizi duyar gibiyim. Tabii ki değildi! 2004 yılında Seden Gürel’in oldukça feminist bir tavır takınarak dinleyicisiyle buluşturduğu Bir Kadın Şarkı Söylüyor albümünün dördüncü parçası olan “Bayandan Satılık Araba” bir kadının bulunduğu yeri terk etme kararını hikayeleştirerek anlatıyor. Görece hareketli bir çalışma olan şarkı; arabasını, evini, eşyalarını satan ve son olarak da ilişkisini bitiren güçlü bir kadının adeta manifestosunu gözler önüne seriyor. İsmiyle dikkat çeken ve bir zamanların çok meşhur söylemi olan “x’ten satılık araba”ya da selam çakan şarkı, listemizin sondan bir önceki sırasında yerini aldı bile!
“Yolumuz burada son arabacı!”
Korkut Koray – Arabacı (1969)
Erkin Koray’ı hepimiz severiz. Peki ya Korkut Koray’ı? Müzik tarihimizin önemli davulcularından biri olan Korkut Koray, aynı abisi gibi müziğin peşinden heyecanla ilerlerken 1969 yılında çıkardığı bir 45’lik ile o dönemde de çok ayrı bir yere sahip olmuştu. A yüzünde Erkin Koray’dan bildiğimiz “Yalnızlar Rıhtımı”nı hem çalan hem de söyleyen Korkut Koray asıl olarak yazımızı ilgilendiren “Arabacı” şarkısını da plağın arka yüzünde seslendirmişti. Aklımıza ilk gelen arabadan bahsetmese de sözlerinde bolca araba geçtiği için listemize son sıradan giriş yapan şarkı, faytonda yolculuk eden bir kişinin arabacıdan daha hızlı sürmesini ve yolu bir an önce bitirmesini istediği anları anlatıyor. Dönemin rock’n roll ruhuna uygun hazırlanmış şarkı, Anadolu Pop’tan da esintiler taşımıyor değil.
Yazıyı buraya kadar okuduysanız, benimle beraber eğlenceli ve bol müzikli bir yolculuğun da sonuna gelmiş sayılırsınız. “Bu konu da nereden aklına geldi” dediyseniz haklısınız, ben de bir anda neden arabalarla alakalı şarkıları sıralama ihtiyacı duyduğumu bilmiyorum. Ancak size bu yazıda anlattıklarımı hazırlarken gerçekten çok büyük keyif aldım! Bir sonraki yazıya kadar bol bol müzik dinlemeyi unutmayın ve mümkünse bildiğiniz ilginç şarkıları bana ulaştırmayı da ihmal etmeyin!
