Jason Robert Brown’ın “The Last Five Years” isimli Off-Broadway müzikalinden uyarlanan “Rota Yeniden Oluşturuldu” 5 Aralık akşamı ilk kez sahnelendi. Pelin Akil ve Mehmet Aykaç’ın başrollerini üstlendiği müzikal büyük ümitlerle başlayan bir aşkın beş yıl içinde nasıl yıprandığına çeşitli dinamikler aracılığıyla odaklanıyor.
Okan YILMAZ
Oyunun çekirdeğini temsil eden aşkın her iki karakter açısından nasıl deneyimlendiği izleyicilere sahnenin ikiye bölünmesi aracılığıyla aktarılıyor. İzleyiciler açısından bakıldığında sahnenin solunda kendi hikâyesini 2015’ten itibaren kronolojik şekilde anlatan Jamie şöhret yolunda türlü engellerle karşılaşan, oldukça hevesli bir yazar adayı. Sağ taraftaki Melek ise anlatısını ters bir kronolojiye 2020’den başlatıyor. Melek de kariyerinin başında, arayış içinde bir oyuncu. Türlü rolleri kapmanın peşindeyken ya da bir turnenin zorluklarını yaşarken bir yandan zalim aşkı Jamie ile kelimenin tam anlamıyla cebelleşiyor.
Oyunun en iyi özelliği tekniğin büyük bir ustalıkla sahneye uygulanması. Her iki karakter kendi tarihini kendi üslubunca anlatırken ortak bir zaman noktasında buluşuyorlar ve böylece en başında büyük arzularla başlayan aşklarının nasıl yıprandığını farklı iki perspektifle izleyiciye sunuyorlar.
Oyunun merkez mekânı Amerika. Jamie de tanıdık bir Amerikan çapkınını temsil ediyor aslında. Ancak Melek’in müslüman oluşu ve Jamie’nin ailesinin -özellikle annesi- bu konu üzerinden verdiği tepkiler oyunun ilk çatışmasını yaratıyor. Tanışma ve evlilik sürecinde Jamie’nin yazarlık kariyerini inşa etmesi, bir yayınevinden teklif alması, kendisini sanat kamusuna açması gibi meseleler ise Jamie’nin bu ilişkiye yönelik iççatışmalarını tetikleyen unsurlar. Bu yolda Jamie en başındaki sadık âşık profilinden uzaklaşıyor, parmağındaki yüzükten ötürü istediği kişiyle beraber olamamasından şikâyet ediyor; aslında Jamie, kamusal hayatta istediği konuma gelince her türlü iyiliğinden feragat eden standart bir erkeğe dönüşüyor yani. Bu erkekle mücadele eden Melek ise bir yandan yoğun iş hayatının hem ekonomik hem coğrafi zorluklarıyla mücadele ederken Jamie’nin yorucu tavırlarından ötürü ona karşı mesafeleniyor ve kendisinin Jamie için artık herhangi bir anlam ifade etmediğini anlıyor. Melek’in bir tepki olarak Jamie’nin toplumsal temsilinde yanında bir eş olarak yer almaması da -örneğin Jamie’nin kutlamasına gitmiyor- artık dünyada tutkulu bir karşılaşma olarak başlayan bu aşkı ayrılıkla sonuçlanmaya mecbur ediliyor.
Oyun aslında bu metni okuyan herhangi birinin başından geçen herhangi bir aşk hikâyesi kadar tanıdık. Bu anlatıyı farklılaştıran durum ise tekniğin bu kadar iyi bir prodüksiyonla sahneye konması. Elbette bu bir müzikal olduğu için şarkılara ayrıca özen gösterildiğini de eklemek gerek. Özellikle şarkı performanslarında Pelin Akil ve Mehmet Aykaç devleşiyorlar. Tam da bu sebeplerle hem teknik ekibi hem de oyuncuları tebrik etmek gerek.
Ancak bu müzikalle ilgili olarak bazı noktaların editöryal açıdan eksik bırakıldığını düşünüyorum. Bu oyunun bir uyarlama olduğunu hatırlayalım. Orijinal hikâyedeki Cathy karakteri burada Melek’e dönüştürülmüş ve Müslümanlığı vurgulanmış. Ancak Jamie’nin annesiyle olan konuşmalarında Melek’in müslümanlığı, “ülkelerinde deveye biniyorlarmış” gibi bir önyargıyla dini çatışmadan milli/coğrafi çatışmaya doğru birden evriliyor ve hikâyenin o kısmı boş bırakılıyor. Melek’in repliklerinde ise öne çıkan bazı cümle düşüklükleri ve anlatım bozuklukları bazı sahnelerde kulak tırmalıyor. Jamie’nin yazar olduğunu ve dil konusunda doğal olarak daha hassas davrandığını düşünürsek, bir de bu ilişkide esas yıpranan kişinin Melek olduğuna bir tür pozitif ayrımcılıkla kendimizi ikna edersek Melek’in yer yer sarsılan dilini affedebiliriz. Ancak muhtemelen oyun uyarlanırken eklenen günümüze ait unsurların güncellenmemesi pek de affedilebilir hatalar değil. Örneğin 2016’da başına gelenleri anlatan Jamie’nin Rihanna’nın bebeğinden bahsedemeyecekken bahsetmesi, en fazla son birkaç yılın modası olan baggy pantolonunu 2015’te giymesi izleyicilerin aklını tarihsel anlamda karıştırıyor. Tabii Jamie oyunun açılışında yıl 2024’ken giydiği kıyafetle diğerini değiştirirse; bir de Beyoncé’den, Lady Gaga’dan ve Rihanna’dan bahsettiği replikte bu isimlerle sınırlı kalıp Rihanna’nın bebeğine değinmezse bu editöryal hatalar çok kolay bir şekilde ortadan kaldırılmış olacak.
Bu aksayan küçük unsurlar dışında her detayın ince ince ortaya konduğu bu müzikalin uzun süre konuşulacağı kesin. Ve elbette, başka dünyalarda başka Jamielerin ve Meleklerin yeniden tutkuyla karşılaşıp nefretle ayrılacakları da.