Yapay zekanın hayatımızı kolaylaştırmakla yaşamımızı ele geçirmek arasında gidip geldiği bu dönemde, her sektörü etkilediği gibi müzik sektörünü de derinden etkiledi. Artık üretimlerin bile yapay zeka ile yapılmaya başlandığı müzik dünyasında bir yeni gelişme daha var, o da yapay zeka ile hazırlanan müzik klipleri. Şimdi bu dünyaya hızlı bir giriş yapıyor, dünyadan ve ülkemizden yapay zeka ile çekilmiş kliplere göz atıyoruz!
Batıkan BAKSI / [email protected]
Son zamanlarda yapay zeka ile kafayı bozmuş durumdayım. Normalde teknolojik gelişmelere “he olabilir ya, güzel” deyip geçsem de yapay zekanın hayatımızı yavaş yavaş kaplıyor ve dolayısıyla kolaylaştırıyor olması beni çok etkiliyor. Neredeyse artık fikirlerimizi bile yapay zekaya emanet etme noktasına gelmişken, müzik sektörü de yapay zekanın nimetlerini fazlasıyla yemeye başladı tabii. Birkaç basit hazırlıkla stüdyo kalitesinde şarkı kaydetmek mi dersiniz, şarkıların üzerindeki enstrümanları silip kanal kanal dinlemek mi dersiniz, yoksa hiçbir stüdyo ekipmanına sahip olmadan pırıl pırıl besteler hazırlamak mı? İşte bunların hepsi artık yapay zeka ile mümkün. Sene başında yine dergy’de yazdığım bir yapay zeka ve müzik yazısı için ChatGPT ile röportaj da yapmış, bu gelişmelerin müziği nasıl etkileyeceğini de sormuştum. Cevaplarında bir nebze ılımlı davransa da her geçen gün meydana gelen tüm bu gelişmeler, müziğin özgünlüğü konusunda beni şüpheye düşürüyor.
Neyse… Bu yazıda konuşacağımız konu yapay zekanın müzik dünyasına görsel bakımdan sunduğu yaratıcı bir kolaylık olacak. Müzik işine kıyısından köşesinden karışmış herkes bir şarkının üretim aşamasından dinleyiciyle buluştuğu o ana kadarki sürecin ne kadar zorlu olduğunu bilir. Çıkan şarkılara klipler çekmek için konseptler yaratılır; senaristler, yönetmenler, set ekibi herkes büyük bir seferberlik verir. Ama yapay zekanın görsel kısımda kendini bile aşmaya başlaması, günümüzde bu durumun zorluğunu da yavaş yavaş ortadan kaldıracakmış gibi duruyor. Midjourney, Dall-E, Stable Diffusion gibi görsel işleyen yapay zeka uygulamalarının yarattığı görseller ile klipler çekmeye başlayan grup ve sanatçılara dünyada olduğu gibi ülkemizde de rastlıyoruz. Peki son aylarda bu yönteme başvuran isimler kimler, gelin beraber bakalım!
Dünyanın ilk yapay zeka destekli video klibi sahnede!
Yukarıda son aylarda demiştim ama böyle bir konuya girerken yapay zeka ile çekilen ilk klibi es geçmek de olmazdı. 2017 yılında ünlü teknoloji devi Intel’in yapay zekasının yapımcılığını üstlendiği Çinli pop müzik şarkıcısı Chris Lee’nin klibi, dünya genelinde ilk 3 boyutlu yapay zeka klibi unvanına sahip olmuştu.
Metalciler, yapay zekadan eksik kalır mı?
Şimdi doğruya doğru, dinleyicisiyim diye demiyorum ama teknolojik yeniliklere en hızlı adapte olan müzik türlerinden biri de metal. Sahnede en yeni donanımları kullanan, değişen müzik dünyasına göre kendi müziklerini de revize eden metalciler, kliplerinde de yapay zeka kullanmaktan hiç geri kalmamışlardı. Amerikalı metal grubu Disturbed’un 2022 yılında çıkardığı “Divisive” albümünün 2. şarkısı ‘Bad Man’in klibinin de tamamı Midjourney’de üretilen görsellerin hareketlendirilmesi sonucunda yaratılmış, yapay zeka olduğuna da bin şahit isteyecek türden bir klip ortaya çıkmıştı.
Chester Bennington, yapay zeka ile yeniden aramızda!
2000’lerin kült nu-metal grubu Linkin Park’ın vokalisti Chester Bennington’ın aramızdan ayrıldığı 2017’den sonra Linkin Park’ın duymadığımız ya da unuttuğumuz bir sürü canlı kayıtlar yayınlanırken, 2023 yılında ortamlara sürülen bir derleme hepimizi çok heyecanlandırmıştı. “Meteora”nın 20. yılı şerefine çıkan 89 şarkılık “Meteora 20th Anniversary Edition”dan 6 gün önce “Lost Demos” derlemesi “Meteora” kayıtları sırasında kenarda kalmış demo şarkıları içeriyordu. Albümün başlangıç şarkısı ‘Lost’a Kaiber.ai aracılığıyla yapılan yapay zeka klibindeki animasyon ve illüstrasyonlar adeta bir animeyi andırırken Chester Bennington’ı da bu sayede yeniden görmüştük.
Adamlar’dan ‘Hayret’ ettiğimiz bir klip!
Yerli sahnenin en seri üretim yapan gruplarından Adamlar, 2021 yılında çıkardığı EP’leri “Harekete Kimse Mani Olamaz.”’ın ikinci bölümü olan “Harekete Kimse Mani Olamaz. Part II”yi çıkardığında şarkı listesi bakımından da bizi pek tatmin etmişti. Ancak bu bölümün bir de başka bir ayrıcalığı vardı. EP’nin çıkış şarkısı ‘Hayret’in klibi tam 4 farklı yapay zeka uygulamasıyla hazırlanmış ve geleneksel post prodüksiyon yöntemleriyle klip haline getirilmişti. Dinleyiciler ve izleyiciler arasında oldukça ilgi uyandıran bu klip, yenilikçi duruşuyla “Türkçe Rock’ta neler oluyor?” da dedirtmeyi başarmıştı.
4 ayrı yapay zeka klibiyle Ogün Sanlısoy’un harika dönüşü!
Türkçe Rock’ta kendine has yarattığı müziğini özlediğimiz Ogün Sanlısoy, 2023 ile birlikte yepyeni EP’sini de dinleyicisiyle buluşturdu. Oldukça sert bir sound’a sahip olan “Gel” EP’si, hem kadrosuyla hem şarkılarıyla hem de sahip olduğu klipleriyle oldukça iddialı bir çalışmaydı. Sırasıyla ‘İnan Buna’, ‘İllallah’, ‘Gelgit’ ve ‘Anlatsana’ şarkıları için Ahmet Sefa Kocakalay tarafından hazırlanan yapay zeka klipleri de hem şarkıların temasıyla uyuyor hem de Türkçe Rock müziğin alışılmış kliplerinin dışına çıkıyordu.
Grubun üyesi, sanat yönetmeni olursa!
Grafik tasarımcı ve sanat yönetmeni Emre Yusufi’nin de üyelerinden biri olduğu Kontropop, geçtiğimiz Nisan ayında çıkardığı yeni single’ı ‘Bulutlarda’nın klibi için Midjourney, Kaiber ve Stable Diffusion’dan oluşan yoğun bir yapay zeka kullanmıştı. Aynı zamanda klibin gerçekçiliğini koruması için photoshop’un da tercih edildiği klip, ayrıca Linkin Park’ınkine benzer şekilde Japon animelerine de göz kırpıyor.
Yapay zekanın önümüzdeki günlerde (evet, günlerde diyorum çünkü bu hıza yetişmek iyice zorlaştı) hangi yönlere evrileceğini kestirmek güç olsa da her yeni gelişmeyle bizim heyecanımızı yükselteceği kesin. Özellikle müzik dünyasının bu değişime ayak uydurup, yaratıcılıkla birleştirerek ortaya ne tür özgün çalışmaların çıkaracağına da hep birlikte şahit olacağız.