Bir gün yolunuzun mutlaka düşmesini isteyeceğiniz, en az 30 yıllık geçmişleriyle efsane isimlere sahnesinde yer veren köklü müzik festivalleri karşınızda.
Her yıl dünyadan on binlerce kişiyi ağırlayan köklü müzik festivalleri, iddialı line-up’ları ve festival ruhunu sonuna kadar yaşatan atmosferiyle müzik tutkunlarının radarında yer alıyor. “Keşke orada ben de olsaydım” dedirten o festivallerde sahne alan efsane isimlerle her sene köklü geçmişlerine bir çentik daha atıyorlar. Ülkemizde de bu festival ruhunu kısa da olsa yaşamadık değil. Ucundan kıyısından da olsa 2000’lerin başlarında çamurlara bulandığımız, çadırlarda konakladığımız, dünyanın önde gelen yabancı müzisyenlerinin yanı sıra yerli müzik sahnesinin sevilerek dinlenen sanatçılarına da ev sahipliği yapan festivallerimiz oldu. Şöyle bir geriye dönüp baktığımızda, HIM, Tindersticks, Suede, Muse, Reamonn, mor ve ötesi, Teoman, Duman, Vega gibi isimlerle H2000 ve Limp Bizkit, Moby, Nine Inch Nails, Muse, Franz Ferdinand, Placebo, The Cure, Korn, Iggy Pop, Motörhead, Travis, The Prodigy, Linkin Park gibi efsane grupları sahnesinde ağırlayan Rock’n Coke‘u unutmamız mümkün değil. Ama bugünkü konumuz, geçmişi yad etmek yerine, dünyada birçoğu 50 yılını devirmiş olan köklü müzik festivalleri.
Peki açık hava müzik festivallerine dair tutkumuz ne zaman, nerede ve nasıl ortaya çıktı? Modern rock tanrılarımızdan ziyade krallar ve tanrılar ibadetin odak noktası olsa da, müzik festivalleri aslında antik dünyada neredeyse bugün olduğu kadar yaygındı ve kökleri M.Ö. 6 yüzyıla, Antik Yunan’a dayanıyor. Ama tabii biz o kadar gerilere gitmeyeceğiz. Halen varlığını sürdüren ve en eski popüler müzik festivali olarak kabul edilen Reading & Leeds Festivali, ilk olarak 1961’de Ulusal Caz ve Blues Festivali olarak düzenlendi. Dönemin hippi ruhunu benimsedi ve ilk olarak Richmond Athletic Ground’da düzenlendi, ancak 1971’de Richmond Avenue’ye yerleşmeden önce hem adını hem de yerini birkaç kez değiştirdi. Popülaritesi her yıl artarak çoğaldı ve 61 yıllık köklü geçmişiyle halen günümüzde devam eden en eski müzik festivallerinden birisi olma özelliğini taşıyor. Her yıl ağustos ayındaki resmi tatilde İngiltere’nin Reading kasabası ve Leeds şehrinde düzenlenmeye devam ediyor.
Birleşik Krallık müzik festivalleri konusunda belki de en köklü geçmişe sahip olanlarına ev sahipliği yapıyor. Tıpkı Reading & Leeds Festivali gibi Glastonbury Festivali de her yıl binlerce müzik tutkununu 1970’den beri ağırlamaya devam ediyor. 2020 yılında 50. yılını kutlayan festival, barış ve sevgiyi destekleyen bir altkültürün yarattığı ücretsiz bir festival olarak Woodstock’a çok benzer bir şekilde başladı. The Who, David Bowie ve Pink Floyd gibi sanatçılar ana sahnesinde yer alırken, birçok siyasi hareketin ve tarihi performansın merkezi haline gelen beş günlük bir festivale dönüştü ve günümüzdeki halini aldı.
Genelde haziran sonu, temmuz başı gibi düzenlenen Roskilde de 50. yılını deviren müzik festivallerinden. Danimarka’nın Roskilde kentinde düzenlenen bu müzik festivali, pop, rock, elektronik gibi birçok farklı türe ev sahipliği yapmasıyla içerik bakımından en zengin müzik festivallerinden biri. İki lise öğrencisi olan Mogens Sandfær ve Jesper Switzer Mølle‘un organizatör Carl Fischer ile bir araya gelmesiyle başlayan festival, başlangıçta hippi hareketinden esinlendi ve Kuzey Avrupa’nın ilk “özgür aşk” festivallerinden biri haline geldi. Festival, 2014’ten beri katılımcıların festivalden kazanılan parayla hangi hayır kurumlarını destekleyeceğini seçmelerine olanak tanımasıyla da benzersiz bir noktada bulunuyor.
Dünyanın en köklü festivallerinden bir diğeri ise pop ve rock müziğin ağırlıkta olduğu festivallerden ayrı bir yerde durarak, cazı odağına alan ve bundan tam 55 yıl önce başlayan Montreux Caz Festivali. Bu sene 55. yılını kutlayan festival, ilk dönem Miles Davis ve Keith Jarret gibi caz müzisyenlerine ev sahipliği yaptı, ardından blues ve soul’un yanı sıra rock müziğe de programında yer vermeye başlayarak, Pink Floyd’dan Led Zeppelin’e efsane isimleri ağırlamaya başladı. Hatta bu yılki festivalde sahne alan Thom Yorke, Jonny Greenwood ve Tom Skinner‘dan oluşan The Smile‘ın canlı performans kaydını kısa bir süre önce yayınladığını da not düşelim.
Ve tabii ki köklü bir geçmişe sahip olma yolunda ilerleyen iki festival var ki, onları da atlamamamız gerekiyor. Biri Coachella Valley Müzik ve Sanat Festivali yani kısaca Coachella, diğeri ise düzenlendiği ilk günden itibaren büyük ses getiren Burning Man. Coachella‘nın geçmişi 23 yıl öncesine dayanıyor. 1999 yılında Paul Tollett ve Rick Van Santen tarafından düzenlenmeye başlayan festival, bugün özellikle rock, indie ve hip hop türünde üretimde bulunan en iyi isimleri Kaliforniya’da ağırlamaya devam ediyor. Müzik festivali kavramını bir üst boyuta taşıyan, festival modasının en uçlarda yaşandığı Burning Man ise günümüzün en iddialı festivallerinden biri. Her ne kadar organizatörler tarafından bir müzik festivali değil de sanat deneyimi olarak tanımlansa da Burning Man 1986’dan bu yana her yıl ağustos-eylül aylarında Nevada’nın Black Rock Çölü’nde geçici olarak kurulan Black Rock City’de gerçekleştirilmeye devam ediyor.
Uzun yıllardır düzenlenen müzik festivalleri
Yukarıda bahsettiğimiz festivaller diğerlerine göre bir adım daha öne çıksa da geçmişi en az 30 yıl öncesine dayanan ve halen düzenlenmeye devam eden müzik festivalleri de bulunuyor. İşte onlar:
- Summerfest (1968’den beri)
- Pinkpop (1970’ten beri)
- Bumbershoot (1971’den beri)
- Le Printemps de Bourges (1977′den beri)
- Rock in Rio (1985’ten beri)
- Lollapalooza (1991’den beri)
- Mysteryland (1993’den beri)